Ieder jaar vertrekken vijftig studenten van de Stichting Wij Helpen Daar twee weken naar voormalig Joegoslavië om daar vrijwilligerswerk te doen in verzorgingstehuizen of vakantieactiviteiten te organiseren met Roma-kinderen. Waarom geven ze twee weken van hun zomervakantie op en werven ze enkele maanden van tevoren ook nog fondsen voor extra materiaal of ondersteuning? Er zijn natuurlijk verschillende redenen, van zelfontwikkeling tot iets voor een ander willen doen. Maar heel veel komen terug met een ervaring die ze lang met zich meedragen. Iets doen, van betekenis zijn voor mensen die vaak zelf worden uitgesloten, verschuift je kijk op wat je wilt doen in je leven.
Van betekenis willen zijn, iets willen bijdragen is een veel gehoorde intentie. Wat doe je met de kennis en de skills die je in colleges, stage en scriptie ontwikkelt? Terwijl het hoger onderwijs gericht is op de ontwikkeling van je ratio, ontbreekt de aandacht voor de vraag: waartoe? En waarom ik? Een diploma en hard werken is misschien een belangrijk instrument om je leven vorm te geven, maar een doel op zichzelf kan het niet zijn.
Tot dat besef kwamen ook twee filmmakers een jaar of tien geleden. Ze verkochten hun bedrijf en verhuisden naar Michigan om daar in de natuur te leven, in contact met een groep native americans. Ze raakten onder de indruk van vooral een klein groepje mensen: van hun kijk op de ontwikkeling van jongeren, van hun levenswijze met de elementen. Onlangs is hun film Down to Earth verschenen. Het is een documentaire op basis van de reis die de filmmakers met hun gezin maakte langs inheemse gemeenschappen en de interviews die zij hielden met leiders en oudsten, of zoals zij hen noemen ‘wisdom keepers’.
Inmiddels hebben 100.000 mensen de film gezien, uitsluitend op basis van mond tot mond reclame en aandacht in de landelijke pers. De vraag naar de manier waarop we omgaan met de natuur, naar hoe we samen leven, naar hoe we mensen opleiden raakt blijkbaar veel mensen. Hoe duurzaam is dat alles en hoe maken we dat duurzaam? Wat vooral duidelijk wordt is dat er niet een pasklaar antwoord ligt op die vragen. Wat wel helder is, is dat het antwoord begint bij onszelf: bij leren vragen te stellen. Wat heb ik bij te dragen, wanneer ben ik van betekenis, waar ben ik in mijn element? Daardoor groeit een ander perspectief op educatie, op relaties, duurzaamheid, economie, leiderschap, gezondheid en zingeving.
(De film draait ieder weekend in veel bioscopen, en in Leiden in het Kijkhuis. Op 2 april gaan we vanuit Rapenburg 100 kijken en praten daarna over de film na. Interesse? Meld je aan bij Rob van Waarde)